Laureaci 2021

Nagrody Specjalne Identitas otrzymali historyk Michał Przeperski i filozof Andrzej Marzec.

„Nieznośny ciężar braterstwa: konflikty polsko-czeskie w XX wieku” Michała Przeperskiego to opis sporów politycznych, a nawet konfliktów między dwoma narodami od początku XX wieku aż po próg roku 1968, czasu niesławnej interwencji LWP. Ale i coś więcej: wykład o tektonice i praprzyczynach tego sporu, tej nieszczęsnej odmiany Haßliebe, która trawi Polaków i Czechów. Zniuansowane uwzględnienie niemal stale ciążącego we współczesności nad polsko-czeskimi dziejami wpływu tamtejszych Niemców, a także Rzeszy, Austro-Węgier oraz Rosji,  dzięki rzeczowości i odideologizowaniu pozwala na przyjrzenie się opisywanemu zjawisku z pełniejszej perspektywy.

Wraz z Andrzejem Marcem zdążymy na jeszcze jeden koniec świata. W „Antropocieniu. Filozofii i estetyce po końcu świata” wraz z autorem wchodzimy w próbę opisu cienia rzucanego przez człowieka. „Antropocień” to zarówno perspektywa poczucia winy za kształt świata, ale i próba „dogadania się” z rzeczywistością. Splatając filozofię ze sztuką współczesną, Marzec konstruuje oryginalne narzędzia, którymi będzie się przypatrywał jednako wysypiskom, etykietom w sklepach jak i traktatom uczonych.

Laureatem Nagrody Identitas 2021 został Zbigniew Rokita.

„Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” to dojrzały esej nie tylko o dramatycznej historii Górnego Śląska – o wizjach Śląska, jego  stereotypach Śląska, marginalizacji Śląska, konfrontacjach śląskich – lecz również o wyzwaniu, jakim jest wybór tożsamości, kiedy wydaje się, że jest ich dane zbyt wiele. Rokita przejmująco pokazuje, że „za płotem wydarzyła się alternatywna historia”, próbuje przekonać wręcz, że to „dzieje odwrócone na lewą stronę”. Nie w pełni zabliźniona rana domaga się zrozumienia, pokazuje konieczność unikania uśrednionej, ogólnopolskiej miary. Gdy autor opisuje losy przodków i ich środowiska sprzed stu i więcej lat, książka przypomina bildungsroman, zbliżając się do współczesności przemienia się w reportaż. Jest też niewątpliwie poruszającym raportem z dotychczasowych poszukiwań własnej tożsamości. Poszukiwań niezakończonych.